υδρόζωα

Ομοταξία κοιλεντερωτών. Στην oμοταξία αυτή υπάγονται κοιλεντερωτά ζώα των οποίων η ακτινωτή κατασκευή έχει ως βάση 4, 6 ή περισσότερες ακτίνες. Τα κοιλεντερωτά αυτά έχουν τη μορφή μέδουσας ή πολύποδων. Οι πρώτες κολυμπούν ελεύθερα, έχουν μορφή κωδωνοειδή και είναι κατά κανόνα ζώα γονοχωριστικά. Οι δεύτεροι έχουν σχήμα κυλινδρικό και σχηματίζουν κορμούς (αποικίες). Η αναπαραγωγή τους γίνεται χωρίς γένη. Οι δύο αυτές μορφές των υ., αν και είναι διαφορετικές, συνδέονται ωστόσο στενότατα μεταξύ τους. Η μέδουσα έχει σύσταση πηκτώδη ή το πολύ χόνδρινη και μορφή κώδωνα ή ομπρέλας, με τον άξονα να διευθύνεται προς τα κάτω. Οι πολύποδες έχουν την κυλινδρική μορφή των πολύποδων των ανθόζωων, εμφανίζουν όμως απλούστερη κατασκευή και στερούνται εσωτερικών κάθετων διαφραγμάτων. Τα ζώα αυτά στηρίζονται, από τη μια τους άκρη, σε στερεές επιφάνειες ή ενώνονται πολλά μαζί για να συγκροτήσουν αποικία. Η αποικία είναι επίσης στερεωμένη κάπου, δεν αποκλείεται όμως και να κολυμπάει ελεύθερα. Στην άλλη άκρη έχουν στη μέση στοματικό άνοιγμα, που περιβάλλεται από πλοκάμια. Το σώμα τους είναι γυμνό ή έχει ένα χιτινώδες περίβλημα και σπανιότερα ασβεστολιθικό. Η αναπαραγωγή των μεδουσών και των πολύποδων είναι τελείως διαφορετική. Οι πρώτες είναι ζώα εγγενή, που διαθέτουν ταυτόχρονα αρσενικά και θηλυκά γεννητικά όργανα. Από τα γονιμοποιημένα ωάριά τους, παράγονται κάμπιες βλεφαριδωτές, οι οποίες διαμορφώνονται σε πολύποδες. Οι πολύποδες αυτοί πολλαπλασιάζονται αγενώς και παράγουν μέδουσες με απλή εκβλάστηση. Εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις, τα υ. είναι θαλάσσια ζώα. Ο αριθμός των γνωστών ειδών ξεπερνά τα χίλια.

* * *

τα, Ν

ζωολ. ομοταξία κνιδοζώων με 2.800 περίπου θαλάσσια, κυρίως, είδη, με εξαίρεση τις ύδρες τού γλυκού νερού, μονήρη ή αποικιακά, στα περισσότερα από τα οποία παρατηρείται ισοδύναμη εναλλαγή τών φάσεων πολύποδα και μέδουσας.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. νεολατ. hydrozoa (< υδρ[ο]-* + ζώα)].